بیماری های حاد ارتفاع

در این مطلب جدای از معرفی بیماری های حاد ارتفاع طرز استفاده از قرص استازولامید رو توضیح میدهیم و اینکه راهکار مناسبی نیست استفاده از این قرص برای کوهنورد های حرفه ای.

انواع ارتفاع زدگی:

ارتفاع زدگی حاد (Acute Mountain Sickness) (AMS): این نوع از ارتفاع‌زدگی خفیف‌ترین نوع این بیماری و متداول‌ترین نوع آن است. تقریبا در ارتفاع زیر 4000 متر هر نوع ارتفاع‌زدگی از همین نوع است که با راه‌کارهای ساده‌ای قابل درمان است.

بیماری ورم مغزی در ارتفاع زیاد (High-Altitude Cerebral Edema) (HACE): در این نوع ارتفاع‌زدگی مایعی در مغز جمع شده و سبب کاهش هوشیاری، سرگیجه و توهم شدید می‌شود. این مایع معمولا پلاسمای خون است و باعث ورم مغزی می‌شود. این مورد در ارتفاعات بالای 4000 معمولا رخ می‌دهد که توصیه می‌شود فرد بیمار به ارتفاع کم‌تر منتقل شده و تحت نظارت پزشک قرار بگیرد.

بیماری ورم ریوی از ارتفاع زیاد (High-Altitude Pulmonary Edema) (HAPE): این مورد خطرناک‌ترین نوع ارتفاع زدگی است. در این مورد مایع میان‌بافتی بدن به همران پلاسما در زیر پوست و ریه‌ها تجمع کرده و روند اکسیژن‌رسانی را با مشکل جدی مواجه می‌کند. این نوع از بیماری معمولا برای افرادی که برای چند روز متوالی در ارتفاعات بالای 5000 متر سر می‌کنند ممکن است رخ دهد و علایم آن با گذشت زمان بیش‌تر شده و خس‌خس سینه و سرفه و تنگی نفس را نیز شامل می‌شود. در این حالت فرد باید با کمک سایر اعضای تیم، هر چه سریع‌تری به ارتفاعات پایین منتقل شده و تحت درمان و نظارت پزشک قرار بگیرد.

درمان ارتفاع زدگی حاد و راه های پیشگیری از آن

• اولین نکته در جلوگیری از ارتفاع‌زدگی، انجام تمرینات هوازی و بالابردن آمادگی جسمانی است. هر چه بدن شما آماده‌تر باشد و کمبود اکسیژن و فشار برای تامین و توزیع آن را بیشتر تمرین کرده باشد، احتمال ارتفاع‌زده شدن شما کم‌تر می‌شود.
• بهتر است صعود خود را از ارتفاعات کم‌تر (مثلا 2000 متری) آغاز کنید. اگر ارتفاع شروع صعود بالای 3000 است بهتر است یک شب را در همان ارتفاع سر کنید تا بدنتان به شرایط آب‌وهوایی عادت کرده و برای صعود پیش‌زمینه داشته باشد.
• بسته به آمادگی بدنیتان بهتر است هر چند متر که ارتفاع می‌گیرید، چند دقیقه‌ای استراحت کرده به هواگیری بپردازید. با این کار هم اکسیژن مورد نیاز خودتان را تامین می‌کنید و هم بدنتان را به شرایط آب‌وهوایی جدید عادت می‌دهید. می‌توانید این کار را با هر 100 یا 150 متر ارتفاع‌گرفتن انجام دهید. چند دقیقه‌ای بنشینید. به آرامی دم و بازدم‌های عمیق انجام دهید و سعی کنید بدنتان را آرام کرده و ضربان قلب خود را کاهش دهید. این هواگیری می‌تواند در جلوگیری از ارتفاع‌زدگی بسیار مفید باشد.
• در صورت داشتن سردرد و هنگامی که این سردرد شدت گرفت می‌توانید از ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنید.
• اگر ارتفاع صعود شما زیاد و برنامه‌ی کوهنوزدی شما نیز چندین روزه هست، بهتر است طوری برنامه‌ریزی کنید که بتوانید شب‌ها در ارتفاع مناسب که بدنتان به آن عادت دارد استراحت کنید تا در حین شب، بدنتان به ارتفاع فعلی عادت کند.
• در صورتی که علایم شدید داشتید می‌توانید کمی کاهش ارتفاع داده و با رفع علایم، مجددا صعود خود را از سر بگیرید.
• یکی دیگر از راه های جلوگیری از ارتفاع زدگی که روشی کارامد نیست استفاده از قرص استازولامید است.
• مصرف قرص استازولامید (معروف به قرص ارتفاع) به عنوان داروی پیشگیری از ارتفاع زدگی باید یک روز قبل از صعود شروع شود و تا رسیدن به ارتفاع مورد نظر می تواند ادامه داشته باشد. دوز پیشنهادی استازولامید برای پیشگیری از ارتفاع زدگی در بالغین 125 میلی گرم و دو بار در روز است. (افراد بالای 100 کیلو مقدار بیشتر تا 250 میلی گرم و دو بار در روز). استازولامید معمولا به صورت قرص های 250 میلی گرم در بازار ایران موجود است که باید در هر وعده نصف قرص (125 میلی گرم) مصرف شود و همچنین از یک برند استفاده شود زیرا ساختار جزیی آن گاهی در شرکت های دیگر متفاوت است.

اما همیشه بهترین راه برای جلوگیری از ارتفاع زدگی تمرین های مشخص و منطم و پایبندی به اصول ورزشی میباشد که مارا در راه رسیدن به قله کمک میکند.